Ansellia africana
Synonim: Ansellia africana var. australis Summerhayes, Ansellia africana var. nilotica Baker, Ansellia confusa N. E. Brown, Ansellia congoensis Rodigas, Ansellia gigantea Rchb. f., Ansellia gigantea var. nilotica (Baker) Summerhayes, Ansellia humilis Bulliard, Ansellia nilotica Baker.
Występowanie:
Pierwotnie odkryty na wyspie Bioko (Fernando Po) w zachodniej Afryce, ten wyjątkowo zmienny storczyk uważany jest obecnie za jednogatunkowy rodzaj szeroko rozpowszechniony w całej tropikalnej Afryce. Są doniesienia o napotkaniu go w północnej Angoli, Nigerii, Kenii, Ugandzie, Tanzanii, Zambii, Malawi, w północnej Botswanie, Namibii (południowo-zachodnia Afryka), Sudanie i w Republice Południowej Afryki. Na południu Afryki spotyka się je w Natalu, Swazilandzie i w Transvaalu, a najdalej na południe wysuniętym miejscem, gdzie je napotkano, jest Durban. Choć rośliny te spotyka się w różnorodnych siedliskach naturalnych, to jednak najczęściej rosną na otwartych terenach lesistych, na gorących, suchych obszarach poniżej 700 m. Ponadto spotyka się je także w gęstych i bardziej wilgotnych lasach, a są doniesienia o roślinach napotkanych na wysokości nawet 2200 m. Zwykle rosną wciśnięte w rozwidleniach dużych drzew lub przyczepione do ich konarów i gałęzi, ale czasami rosną przyczepione do skał lub na powierzchni gruntu.
Klimat:
Skrajne zanotowane temperatury to 40°C i 2°C. Średnia wilgotność waha się od 60% zimą do ponad 70% przez resztę roku. Opady od 28 mm w styczniu do 120 mm przez całe lato. Średnie temperatury (dzień/noc) od 20,4/9,3°C w styczniu do 25,6/18,9°C przez całe lato. Okres kwitnienia: Kwitnie przez cały rok, z maksimum od marca do maja.
Informacje o roślinie i kwiatach:
Wielkość i typ rośliny:
Jest to duży epifit o wzroście sympodialnym, o wysokości 50-120 cm.
Pseudobulwy/łodyga:
Pseudobulwy mają 10-120 cm długości. Wyprostowane, żółtawe, trzcinowate pseudobulwy mają kształt wrzecionowaty do cylindrycznego z kilkoma węzłami i podłużnymi żebrowaniami lub krawędziami. Przyrosty są ciasno skupione i tworzą duże kępy. Rośliny występujące na obszarach nadbrzeżnych zwykle są nieco mniejsze. Przy podstawie pseudobulwy wyrastają liczne korzenie dwóch różnych typów. "Normalne" korzenie są raczej duże, grube, mięsiste, białe i służą do czepiania się lub do przerastania podłoża, natomiast drugi typ to cienkie, sztywne, ostro zakończone, proste lub wspinające się korzenie, które otaczają podstawę rośliny i służą jako pułapka na opadające liście i leśne szczątki.
Liście:
Liście mają 15-50 cm długości i 1,5-5,0 cm szerokości. Każdy przyrost wytwarza 8-10 wznoszących się lub wygiętych liści, które są ciemnozielone, wydłużone lub wąsko-lancetowate. Liście są ułożone dwurzędowo w górnej części pseudobulwy. Mają ostro zakończone wierzchołki, są spłaszczone wzdłuż środkowego nerwu i mają kilka równoległych, podłużnych żyłek. Podstawy liści dość ciasno obejmują pseudobulwę.
Kwiatostan:
Kwiatostan osiąga do 80 cm długości. Pęd kwiatowy pierwszego kwitnienia nowej pseudobulwy wyrasta z jej szczytu. Jednak po pierwszym kwitnieniu pęd kwiatowy może także wyrosnąć z górnych węzłów po opadnięciu z nich liści. Kwiaty mogą tworzyć prostą kiść lub rozgałęzioną wiechę z 5-6 wznoszącymi się odgałęzieniami. Każdy kwiat wyrasta na wysmukłej, szypułkowatej zalążni o długości 4 cm.
Kwiaty:
10-100 kwiatów w kwiatostanie, z 5-10 na każdym rozgałęzieniu wiechy. Kwiaty mają mocny, piżmowy zapach i 2,5-3,0 cm średnicy. Są one wyjątkowo zmienne w kolorystyce, ale zwykle mają żółte lub zielonkawe tło różnie poznaczone kasztanowo-brązowymi plamkami lub kropkami. Te znakowania mogą być kropkami różniącymi się wielkością, od małych do dużych, a w niektórych formach cały kwiat może być prawie ciemnobrązowy. Inne formy mogą mieć kwiaty tylko nieznacznie poznakowane, a są i takie, które tych znakowań nie mają i są czysto żółte lub żółtawo-zielone. Kwiaty mają nieco miseczkowaty kształt, a płatki obu okółków skierowane są do przodu pod ostrym kątem w stosunku do podstawy, ale odchylają się na zewnątrz wzdłuż długości, tak że ich wierzchołki są szeroko rozpostarte. Eliptyczne płatki obu okółków mają tępo zakończone wierzchołki. Płatek grzbietowy ma długość 1,6-3,5 cm a szerokość 0,5-1,0 cm. Boczne płatki zewnętrzne są trochę dłuższe, a płatki okółka wewnętrznego nieco krótsze, ale szersze niż płatek grzbietowy. 3-klapowa warżka ma 1,4-2,2 cm długości i 1,2-1,9 cm szerokości. Przy podstawie warżki są dwie proste, wąsko-podłużne boczne działki zaokrąglone z przodu i usytuowane po bokach prętosłupa. Prawie okrągła do jajowatej działka środkowa ma 1,1 cm długości, 1,0 cm szerokości i pofalowane brzegi. Zgrubienie przy podstawie warżki składa się z 2-3 podłużnych wybrzuszeń, które rozciągają się od podstawy warżki prawie do jej połowy. Sztywny prętosłup ma 1,2 cm długości.
Tłumaczenie: Grażyna Siemińska |