Ansellia africana

Lindley 1844
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Cymbidieae
Podplemię: Cyrtopodinae

 

Foto: © Umberto Paris. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Ansellia africana

Synonim: Ansellia africana var. australis Summerhayes, Ansellia africana var. nilotica Baker, Ansellia confusa N. E. Brown, Ansellia congoensis Rodigas, Ansellia gigantea Rchb. f., Ansellia gigantea var. nilotica (Baker) Summerhayes, Ansellia humilis Bulliard, Ansellia nilotica Baker. 

Występowanie:

Pierwotnie odkryty na wyspie Bioko (Fernando Po) w zachodniej Afryce, ten wyjątkowo zmienny storczyk uważany jest obecnie za jednogatunkowy rodzaj szeroko rozpowszechniony w całej tropikalnej Afryce. Są doniesienia o napotkaniu go w północnej Angoli, Nigerii, Kenii, Ugandzie, Tanzanii, Zambii, Malawi, w północnej Botswanie, Namibii (południowo-zachodnia Afryka), Sudanie i w Republice Południowej Afryki. Na południu Afryki spotyka się je w Natalu, Swazilandzie i w Transvaalu, a najdalej na południe wysuniętym miejscem, gdzie je napotkano, jest Durban. Choć rośliny te spotyka się w różnorodnych siedliskach naturalnych, to jednak najczęściej rosną na otwartych terenach lesistych, na gorących, suchych obszarach poniżej 700 m. Ponadto spotyka się je także w gęstych i bardziej wilgotnych lasach, a są doniesienia o roślinach napotkanych na wysokości nawet 2200 m. Zwykle rosną wciśnięte w rozwidleniach dużych drzew lub przyczepione do ich konarów i gałęzi, ale czasami rosną przyczepione do skał lub na powierzchni gruntu.  

Klimat:

Skrajne zanotowane temperatury to 40°C i 2°C.
Średnia wilgotność waha się od 60% zimą do ponad 70% przez resztę roku.
Opady od 28 mm w styczniu do 120 mm przez całe lato.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 20,4/9,3°C w styczniu do 25,6/18,9°C przez całe lato.
Okres kwitnienia: Kwitnie przez cały rok, z maksimum od marca do maja.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to duży epifit o wzroście sympodialnym, o wysokości 50-120 cm. 

Pseudobulwy/łodyga:

Pseudobulwy mają 10-120 cm długości. Wyprostowane, żółtawe, trzcinowate pseudobulwy mają kształt wrzecionowaty do cylindrycznego z kilkoma węzłami i podłużnymi żebrowaniami lub krawędziami. Przyrosty są ciasno skupione i tworzą duże kępy. Rośliny występujące na obszarach nadbrzeżnych zwykle są nieco mniejsze. Przy podstawie pseudobulwy wyrastają liczne korzenie dwóch różnych typów. "Normalne" korzenie są raczej duże, grube, mięsiste, białe i służą do czepiania się lub do przerastania podłoża, natomiast drugi typ to cienkie, sztywne, ostro zakończone, proste lub wspinające się korzenie, które otaczają podstawę rośliny i służą jako pułapka na opadające liście i leśne szczątki. 

Liście:

Liście mają 15-50 cm długości i 1,5-5,0 cm szerokości. Każdy przyrost wytwarza 8-10 wznoszących się lub wygiętych liści, które są ciemnozielone, wydłużone lub wąsko-lancetowate. Liście są ułożone dwurzędowo w górnej części pseudobulwy. Mają ostro zakończone wierzchołki, są spłaszczone wzdłuż środkowego nerwu i mają kilka równoległych, podłużnych żyłek. Podstawy liści dość ciasno obejmują pseudobulwę. 

Kwiatostan:

Kwiatostan osiąga do 80 cm długości. Pęd kwiatowy pierwszego kwitnienia nowej pseudobulwy wyrasta z jej szczytu. Jednak po pierwszym kwitnieniu pęd kwiatowy może także wyrosnąć z górnych węzłów po opadnięciu z nich liści. Kwiaty mogą tworzyć prostą kiść lub rozgałęzioną wiechę z 5-6 wznoszącymi się odgałęzieniami. Każdy kwiat wyrasta na wysmukłej, szypułkowatej zalążni o długości 4 cm.

Kwiaty:

10-100 kwiatów w kwiatostanie, z 5-10 na każdym rozgałęzieniu wiechy. Kwiaty mają mocny, piżmowy zapach i 2,5-3,0 cm średnicy. Są one wyjątkowo zmienne w kolorystyce, ale zwykle mają żółte lub zielonkawe tło różnie poznaczone kasztanowo-brązowymi plamkami lub kropkami. Te znakowania mogą być kropkami różniącymi się wielkością, od małych do dużych, a w niektórych formach cały kwiat może być prawie ciemnobrązowy. Inne formy mogą mieć kwiaty tylko nieznacznie poznakowane, a są i takie, które tych znakowań nie mają i są czysto żółte lub żółtawo-zielone. Kwiaty mają nieco miseczkowaty kształt, a płatki obu okółków skierowane są do przodu pod ostrym kątem w stosunku do podstawy, ale odchylają się na zewnątrz wzdłuż długości, tak że ich wierzchołki są szeroko rozpostarte. Eliptyczne płatki obu okółków mają tępo zakończone wierzchołki. Płatek grzbietowy ma długość 1,6-3,5 cm a szerokość 0,5-1,0 cm. Boczne płatki zewnętrzne są trochę dłuższe, a płatki okółka wewnętrznego nieco krótsze, ale szersze niż płatek grzbietowy. 3-klapowa warżka ma 1,4-2,2 cm długości i 1,2-1,9 cm szerokości. Przy podstawie warżki są dwie proste, wąsko-podłużne boczne działki zaokrąglone z przodu i usytuowane po bokach prętosłupa. Prawie okrągła do jajowatej działka środkowa ma 1,1 cm długości, 1,0 cm szerokości i pofalowane brzegi. Zgrubienie przy podstawie warżki składa się z 2-3 podłużnych wybrzuszeń, które rozciągają się od podstawy warżki prawie do jej połowy. Sztywny prętosłup ma 1,2 cm długości.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna, ale wymaga chłodnych nocy w okresie spoczynku.

Latem średnia temperatura dnia wynosi 25-26°C, nocy 18-19°C, z dobową amplitudą 7°C. Duży obszar występowania i rozpiętość wysokości siedlisk naturalnych wskazuje, że rośliny powinny zaadaptować się do warunków zarówno chłodniejszych jak i cieplejszych niż te podane w danych klimatycznych. Hodowcy podają jednak, że lepsze wyniki daje uprawa w warunkach cieplejszych. 

Światło:

25000-40000 luksów. Aby zakwitnąć, rośliny potrzebują dużo jasnego światła, ale powinno ono być przefiltrowane lub rozproszone, a rośliny należy chronić przed południowym słońcem. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza. 

Podlewanie:

Opady deszczu są niskie do umiarkowanych przez cały rok z nieco bardziej suchym okresem w zimie. Uprawiane rośliny powinny być często podlewane w okresie aktywnego wzrostu, ale należy zapewnić doskonały drenaż, aby podłoże w obrębie korzeni nie ulegało rozkładowi, ani nie było rozmoknięte. 

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Większość uprawiających te rośliny od wiosny do połowy lata stosuje nawóz wzbogacony w azot, przechodząc na nawóz wzbogacony w fosfor późnym latem i jesienią. 

Podłoże:

Hodowcy podają, że ten storczyk lepiej rośnie, gdy jest umieszczony w stosunkowo dużym pojemniku, z doskonałym drenażem, przy użyciu bardzo luźnego, szybko odprowadzającego nadmiar wody podłoża, zapewniającego doskonałą cyrkulację powietrza. Po podlaniu podłoże musi dość szybko wysychać. Hodowcy używają zwykle średniej granulacji kory jodłowej lub kawałków włókien paproci drzewiastej z dodatkiem grubego perlitu i/lub posiekanego mchu torfowca, co jednocześnie zwiększa przepuszczalność podłoża i umożliwia zatrzymywanie wilgoci. Dodatek węgla drzewnego pomaga zapewnić przepuszczalność i zapobiega kwaśnieniu. Hawkes (1965) podaje, że rosną one dobrze w ciasno upakowanych włóknach paproci osmunda, albo w mieszaninie równych części posiekanych włókien paproci drzewiastej i kory. Rośliny powinny być przesadzane natychmiast, gdy podłoże zaczyna się rozkładać albo gdy wyrastają z doniczek. Jeśli przesadzanie wykonamy w momencie, gdy zaczynają się pojawiać nowe korzenie, to roślina przyjmie się i ukorzeni w możliwie najkrótszym czasie. 

Wilgotność powietrza:

70-75% przez większość roku, tylko przez okres 2-3 zimowych miesięcy spada do 65%. 

Okres spoczynku:

Średnia temperatura zimą wynosi w dzień 21°C, w nocy 9-11°C, z amplitudą dobową 10-11°C. Minimalne zimowe temperatury na chłodniejszych obszarach mogą wynosić ok. 4°C, ale na terenach cieplejszych mogą osiągać 16°C. Uprawiane rośliny powinny zaadaptować się do dowolnych warunków w ramach tego dość szerokiego zakresu temperatur. Na większości siedlisk naturalnych opady w zimie są niskie, a na niektórych występuje nawet zupełna susza. Dodatkowa wilgoć jest jednak zwykle dostępna w postaci obfitej rosy. Hodowcy podają, że dla zaindukowania kwitnienia rośliny powinny być utrzymywane prawie suche w okresie spoczynku. Ilość wody zimą należy zredukować i pozwolić roślinom dobrze przeschnąć pomiędzy podlewaniami, ale nie mogą pozostawać całkowicie suche przez dłuższy okres czasu. Okazjonalne zamgławianie wczesnym rankiem, pomiędzy rzadkimi podlewaniami, powinno uchronić rośliny przed nadmiernym wysuszeniem, a równocześnie zapewni konieczny suchy okres spoczynku. Nawożenie należy zredukować lub wyeliminować aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę.