Coelogyne cristata
Lindley 1821
Podrodzina: Epidendroideae Plemię: Dendrobieae Podplemię: Coelogyninae
|
Foto: © Wolfgang Wieser. Wszelkie prawa zastrzeżone. |
|
Coelogyne cristata
Występowanie:
Siedlisko naturalne rozciąga się na wschód od 75° długości geograficznej w rejonie Garhwal północnych Indii, poprzez Nepal, Sikkim, Assam, Bhutan, aż do Khasi Hills w północnowschodnich Indiach. Występowanie C. cristata potwierdzono także w górach północnej Tajlandii. Siedliska te są położone zwykle na wysokościach 1600-2600 m, w wilgotnych lasach, a rośliny spotyka się zarówno na drzewach, jak i na skałach, często wystawione na bezpośrednie działanie promieni słonecznych.
W przeszłości roślina ta znana była pod nazwą Cymbidium speciossimum D. Don.
Klimat:
Zanotowane skrajne temperatury to 33°C i -6°C. Średnia wilgotność waha się od 39% w kwietniu do 93% w sierpniu. Opady od 5 mm w grudniu do 329 mm w sierpniu. Średnie temperatury (dzień/noc) od 10,6/2,2°C w styczniu do 23,9/15°C w czerwcu. Okres kwitnienia: Od grudnia do maja, z największym nasileniem na przełomie lutego i marca.
Uwagi różne:
Okres kwitnienia podawany w tabelach klimatycznych oparto na danych od hodowców. W naturze rośliny te kwitną zimą i wczesną wiosną. Rośliny uprawiane wiele lat wyrastają w kępy o średnicy 1,5 m, a znany jest przypadek rośliny, która miała ponad 600 kwiatów. Mając jedne z największych kwiatów wśród tego rodzaju, Coelogyne cristata była na przełomie wieku niejaką sensacją w kolekcjach i na rynku kwiatów ciętych, ale obecnie jest uprawiana głównie przez zaawansowanych amatorów. Jest to prawdopodobnie rezultat opinii, że jest to storczyk trudny w uprawie i niełatwy w doprowadzeniu do kwitnienia, ale jest to spowodowane raczej niezrozumieniem jego wymagań dotyczących warunków uprawy. Opinia ta jest błędna - Coelogyne cristata zasługuje na miejsce w każdej kolekcji.
Zasychanie końcówek liści jest problemem u wielu gatunków Coelogyne. Choć nie ma to większego znaczenia, roślina wygląda niezbyt ładnie. Jest to także wskazówka, że mamy problemy z warunkami jej uprawy, a nie chorobami. Za mała ilość wody albo bardzo niska wilgotność dają takie same oznaki. Najczęściej jednak powodem jest prawdopodobnie nadmierne nagromadzenie się soli mineralnych w podłożu, co można łatwo usunąć w sposób opisany poniżej. Takie same oznaki daje także zagniwanie korzeni spowodowane zbyt dużą ilością wody w przypadku starego, rozłożonego podłoża. W przypadku braku pewności co do przyczyn, najlepszym rozwiązaniem jest wyjęcie rośliny z pojemnika i sprawdzenie stanu korzeni. Jeśli wszystko jest w porządku, roślinę należy ponownie umieścić w pojemniku. Zgniłe korzenie są miękkie i brązowe, a w wypadku występowania zgnilizny bryła korzeniowa prawdopodobnie rozpadnie się przy wyjmowaniu rośliny z pojemnika lub koszyka. Jeśli tak się stanie, to znaczy, że przesadzanie należało wykonać wcześniej. Ponieważ roślina i tak już jest poza pojemnikiem, mamy doskonałą sposobność usunięcia starego podłoża, oczyszczenia, zastosowania odpowiednich środków na części zmienione chorobowo, a następnie przesadzenia do świeżego podłoża, wyczyszczonego pojemnika i obiecania sobie, że już nigdy nie przegapimy potrzeby przesadzania.
Uwagi dotyczące hybryd:
Przez lata cały ten rodzaj był ignorowany przez miejsca prowadzące krzyżowanie storczyków. Niewielka tego typu działalność miała miejsce przed rokiem 1920, kiedy to zarejestrowano 7 hybryd. Od tego czasu zostały zarejestrowane tylko 2 lub 3 hybrydy Coelogyne. W 1950r. zarejestrowano Coelogyne Mem. W. Micholitz. Jest to hybryda C. mooreana i C. lawrenceana, roślina z Wietnamu o wymaganiach umiarkowanych do chłodnych, o bardzo dużych brązowo białych kwiatach. Następnie w roku 1970 C. mooreana została skrzyżowana z C. cristata, dając C. Linda Buckley. Trudno w to uwierzyć, ale są to jedyne hybrydy Coelogyne zarejestrowane w ostatnich czasach. Rodzaj ten wydaje się stwarzać doskonałe możliwości w krzyżowaniu ludziom, którzy chcą zrobić to, czego do tej pory nie zrobiono. Jest wiele możliwości otrzymania nie tylko nowych hybryd Coelogyne, ale także olbrzymi potencjał dla nowych hybryd międzyrodzajowych z pokrewnymi rodzajami, takimi jak Pleione, Pholidota i Dendrochilum.
Informacje o roślinie i kwiatach:
Wielkość i typ rośliny:
Jest to mały lub umiarkowanej wielkości epifit albo litofit, osiągający 15-30 cm wysokości z wyrastającymi na szczycie każdej pseudobulwy dwoma ciemnozielonymi liśćmi.
Pseudobulwy:
Pseudobulwy osiągają wielkość 5 cm, mają kształt wydłużony, tworzą dość zwarte grupy. Na szczycie każdej pseudobulwy wyrastają 2 liście.
Liście:
Liście są lekko złożone wzdłuż nerwu środkowego, są wydłużone i ostro zakończone.
Kwiatostan:
Łukowato wygięty kwiatostan jest zwisający lub pochylony i wyrasta u podstawy dojrzałej pseudobulwy, osiągając 15-30 cm. Dzieje się to zwykle przed pojawieniem się nowych przyrostów.
Kwiaty:
Na każdym kwiatostanie rozwija się równocześnie 5-8 trwałych, okazałych kwiatów. Mają 7-13 cm średnicy, często pachną, a jeśli utrzymywane są sucho i w chłodzie mogą utrzymać się 4-5 tygodni. Wszystkie części kwiatu są śnieżno białe, z krystaliczną teksturą, i mają pofalowane brzegi z odgiętymi końcami. Na warżce znajduje się 4 do 5 dekoracyjnych żółtych grzebieni, jak również złotożółte plamki.
Tłumaczenie: Grażyna Siemińska |
----------------- U P R A W A ----------------
| |
Temperatura: |
Roślina o wymaganiach umiarkowanych do zimnych.
Średnia temperatura letniego dnia to 21-24°C, nocy 14-15°C, co daje amplitudę dobową 6-9°C. Średnia temperatura dnia zimowego wynosi 11-13°C, a nocy 2-4°C, amplituda dobowa 8-9°C. Choć rośliny te są w stanie tolerować przez krótki okres temperatury poniżej 0°C, to jednak należy pamiętać, że jeśli rośliny przebywają w bardzo chłodnych warunkach to trzymane na sucho są mniej podatne na uszkodzenia. Chłodny i suchy okres spoczynku jest niezbędny dla zdrowego wzrostu i kwitnienia, lecz nie musi on być tak długi i surowy, jak okres spoczynku występujący w naturze. Temperatury podawane w danych klimatycznych przedstawiają najchłodniejsze warunki w jakich ta roślina powinna być uprawiana, ale znane są rośliny pomyślnie uprawiane w warunkach o 6-7°C cieplejszych niż te podawane. Ponadto w okresie 2-3 zimowych miesięcy należy zredukować ilość dostarczanej wody. Nawożenie powinno być także zredukowane, albo nawet wyeliminowane, aż do wiosny, kiedy wraca się do obfitszego podlewania. |
Światło: |
20000-30000 luksów. Latem obszar występowania tego gatunku jest często przykryty grubą warstwą chmur, co wskazuje na konieczność cieniowania od wiosny do jesieni, ale światła powinno być tyle, ile tylko roślina zniesie bez poparzenia liści. W naturze najwięcej światła jest w okresie suchego sezonu zimowego, kiedy niebo jest czyste przez ponad dwa tygodnie każdego miesiąca. Bardzo ważny jest ciągły ruch powietrza. Znane są przypadki, gdy umieszczenie silnego wentylatora blisko rośliny powodowało znaczne polepszenie jej kondycji. |
Podlewanie: |
Zrozumienie ogólnych zasad wzorca pogody w siedlisku naturalnym może pomóc w udzieleniu odpowiedzi na jedno z najczęstszych pytań: „Jak często należy podlewać?". Letnie monsuny trwające w tej części świata 4-6 miesięcy generują bardzo obfite opady. Po nich następuje zimny, bardzo suchy monsun zimowy, który również trwa kilka miesięcy. Choć w czasie zimy w tym regionie niebo jest zwykle bezchmurne, a opady niewielkie, to siedliska wysokogórskie są skąpane we mgle i wilgotne przez większość roku. W tym wilgotnym środowisku prawie wszystko jest pokryte mchem. Uprawiane Coelogyne pochodzące z tego regionu powinny być obficie podlewane w okresie aktywnego wzrostu, z niewielkim przesychaniem między podlewaniami, choć to przesychanie nie jest konieczne. |
Nawożenie: |
W okresie silnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Wielu hodowców zaleca stosowanie w okresie późnego lata i jesieni nawozów o obniżonej zawartości azotu a podwyższonej fosforu, aby polepszyć kwitnienie w następnym sezonie i wzmocnić nowe przyrosty przed zimą. Aby uniknąć gromadzenia się osadów mineralnych w okresie silnego nawożenia, zaleca się przepłukiwanie pojemników mniej więcej co miesiąc. Przepłukiwanie jest szczególnie ważne tam, gdzie woda jest silnie zmineralizowana. Najpierw normalnie podlewa się roślinę. Po około godzinie, gdy nagromadzone sole ulegną rozpuszczeniu, podłoże należy przepłukać wodą w ilości równej dwukrotnej objętości pojemnika. |
Podłoże: |
Rośliny mogą rosnąć zamocowane na kawałkach paproci drzewiastej lub korka, ale w okresie letnich gorących i jasnych dni wymaga to zapewnienia wysokiej wilgotności i kilkukrotnego podlewania w ciągu dnia. Większość uprawiających te rośliny uważa za trudne zapewnienie roślinom zamocowanym na podkładkach odpowiedniej wilgotności w okresie lata. Rośliny są zwykle sadzone do płaskich pojemników lub koszyków, z zastosowaniem luźnego, szybko przesychającego podłoża. Jako podłoża używa się często drobnej lub średniej kory, włókien paproci drzewiastej albo mieszanin z różnymi dodatkami, takimi jak węgiel drzewny, perlit, albo pocięty mech torfowiec. Nasze rośliny są uprawiane z powodzeniem w koszyczkach z siatki o oczkach 6 mm, wyłożonych włóknem kokosowym lub mchem torfowcem. Nasze podłoże zawiera w równych częściach drobne i średniej wielkości włókna paproci drzewiastej z dodatkiem 10% drobnego węgla drzewnego, 10% perlitu lub pumeksu i 10% pociętego torfowca lub mchu. W naszych warunkach, z silnym ruchem powietrza, taka mieszanka pozwala nawet na przelanie, bo podłoże nie nasiąka ani nie wysycha kompletnie między podlewaniami. Włókna paproci drzewiastej nie ulegają zbyt szybkiemu rozkładowi, co oznacza, że nie jest konieczne zbyt częste przesadzanie. Gdy roślina wyrasta poza koszyczek, może być w całości przeniesiona do większego, bez naruszania korzeni. Jest to o tyle ważne, że wiele gatunków z rodzaju Coelogyne nie lubi przesadzania i po przesadzaniu lub dzieleniu mogą przez 2-3 lata dochodzić do zdrowia. Niektórzy sugerują odcinanie starych pseudobulw zamiast przesadzania, o ile podłoże nie jest zbytnio rozłożone. Jeśli przesadzanie jest konieczne, należy się upewnić, że nowe korzenie już zaczynają rosnąć. To pozwala roślinie na możliwie szybkie ukorzenienie się. |
Wilgotność powietrza: |
Prawie 85% latem i wczesną wiosną, spadając na początku zimy do 60-70%. Najsuchszym okresem jest koniec zimy i początek wiosny przed letnimi deszczami monsunowymi, ale w siedliskach górskich warunki prawdopodobnie nie są tak suche jak to podają stacje klimatyczne na niższych wysokościach. |
Okres spoczynku: |
Chłodny i suchy okres spoczynku jest niezbędny dla zdrowego wzrostu i kwitnienia. Gdy jesienią nowe przyrosty osiągną dojrzałość, zmniejsza się stopniowo ilość dostarczanej wody, a zimą wystarczą tylko okazjonalne niewielkie podlewania lub poranne spryskiwanie. Ilość wody można zwiększyć, gdy zauważymy zasychanie końcówek najmłodszych liści lub gdy pseudobulwy nadmiernie się pomarszczą. Liście na starszych pseudobulwach mogą naturalnie obumierać w tym okresie, ale końce najmłodszych powinny pozostać zielone. Niewielkie pomarszczenie może wystąpić także na najnowszych pseudobulwach. Zbytnie pomarszczenie wskazuje na niedostatek wody, natomiast jego brak, czyli nadmiar wody, może spowodować, że roślina nie zakwitnie. Gdy wiosną zaczynają rosnąć nowe korzenie, jest to znak do stopniowego zwiększania ilości dostarczanej wody. | | |