Coelogyne speciosa

Lindley 1834
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Dendrobieae
Podplemię: Coelogyninae

 

Foto: © Wolfgang Wieser. Wszelkie prawa zastrzeżone. Opublikowano za zgodą autora.

Coelogyne speciosa

Synonim: Chelonanthera speciosa Blume, Pleione speciosa (Blume) Kuntze. 

Występowanie:

Jawa, Sumatra, Borneo. Na Jawie storczyk ten jest szeroko znany na całej wyspie, rośnie w lasach i czasem na otwartych przestrzeniach, zarówno na suchych jak i na wilgotnych zboczach gór, na wysokościach 750-1800 m. Na Sumatrze są spotykane w każdej prawie prowincji, na wysokościach 600-1400 m. Na Borneo spotkano je w Kalimantan, ale brak szczegółowych danych dotyczących naturalnego siedliska.   

Klimat:

Skrajne zanotowane temperatury to 30°C i 7°C.
Średnia wilgotność waha się od 60% zimą do 80% latem i jesienią.
Opady od 56 mm w styczniu-marcu do 254 mm w sierpniu.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 23,2/12,7°C w styczniu do 24,4/15,0°C w maju.
Okres kwitnienia: Kwitnie przez cały rok z maksimum jesienią.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to duży epifit sympodialny o przyrostach osadzonych blisko siebie na krótkim kłączu.  

Pseudobulwy/łodyga:

Pseudobulwa ma do 6,5 cm wysokości i 2,2 cm szerokości przy podstawie. Pseudobulwy mają kształt piramid z czterema płaskimi ścianami i zaokrąglonymi pomiędzy nimi krawędziami. 

Liście:

Liście mają ok. 30 cm długości i 7 cm szerokości. Na szczycie każdej pseudobulwy wyrasta pojedynczy, ciemnozielony, szeroko lancetowaty liść z wyraźnym unerwieniem. Ma ostro zakończony wierzchołek, a przy podstawie zwęża się, tworząc wysmukły ogonek liściowy o długości ok. 5 cm.  

Kwiatostan:

Kwiatostan ma do 36 cm długości, wliczając w to szypułkę, o przekroju owalnym i długości 9-18 cm. Kwiatostan wyrasta spomiędzy liści, przy wierzchołku młodej, rosnącej pseudobulwy. Wyrastający pęd kwiatowy jest wyprostowany, ale w miarę wydłużania się ulega wygięciu i staje się zwisający. Kwiaty otwierają się kolejno, pojedynczo, są oddalone od siebie o ok. 1,5 cm na szypułce, która dalej wydłuża się osiągając do 18 cm po całkowitym rozwinięciu. Ostro zakończone, lancetowate pochewki kwiatowe opadają zanim kwiat zupełnie się otworzy. 

Kwiaty:

Na kwiatostanie może być kilka rozwijających się kolejno kwiatów. Zwykle zwisające kwiaty mają ok. 6 cm długości, nie otwierają się całkowicie, są dość trwałe i pachną piżmem. Znanych jest kilka odmian kolorystycznych, których płatki obu okółków mogą zmieniać się od jasnobrązowych do łososiowych. Warżka jest biała z pomarańczowo-brązowymi lub ciemnobrązowymi plamkami. Duże boczne działki warżki są brązowe lub czerwone i zakrzywiają się do góry, tworząc rurkę, która prawie całkowicie okrywa prętosłup. Płatki okółka zewnętrznego są lancetowate, mają ostro zakończone wierzchołki, ich długość wynosi około 5 cm a szerokość 1,75 cm. Podłużne płatki okółka wewnętrznego, skręcone tak, że wystają poza kwiat, mają także około 5 cm długości, ale tylko 0,27 cm szerokości. 3-klapowa warżka ma ok. 5 cm długości i duże, wyprostowane, tępo zakończone boczne działki. Działka środkowa ma przy podstawie pazur z ząbkowanymi brzegami. Szeroka blaszka działki środkowej ma białe, drobno ząbkowane obrzeżenia i ma rozcięcie na wierzchołku. Dwa niewielkie zgrubienia rozciągają się prawie od podstawy działki środkowej i łączą w pobliżu wierzchołka.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina o umiarkowanych wymaganiach cieplnych.

Podobna w ciągu całego roku, średnia temperatura dnia wynosi 22-24°C, średnia temperatura nocy 13-15°C, z amplitudą wahań dobowych 7-11°C. Najcieplejsze dni a najchłodniejsze noce i co za tym idzie największa amplituda dobowa roku ma miejsce podczas nieco bardziej suchego okresu w zimie i na początku wiosny. Jeżeli dysponujemy chłodzącym nawilżaczem powietrza, to storczyk ten będzie dobrze rósł umieszczony blisko wylotu zimnego, wilgotnego powietrza.  

Światło:

20000-30000 luksów. Światło powinno być przefiltrowane lub rozproszone, a rośliny nie powinny być wystawiane na bezpośrednie działanie słońca w godzinach południowych. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza. 

Podlewanie:

Przez większość roku opady są intensywne i nieco tylko zmniejszają się w ciągu 2-3 miesięcy półsuchego okresu pod koniec zimy i wczesną wiosną. Podczas intensywnego wzrostu uprawiane rośliny powinny być obficie podlewane, lecz nie można dopuścić, aby podłoże rozłożyło się lub rozmokło. Późną jesienią podlewanie należy ograniczyć. 

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Wielu hodowców preferuje stosowanie zrównoważonego nawozu przez cały rok, ale są i tacy, którzy od wiosny do połowy lata stosują nawóz o zwiększonej zawartości azotu, a następnie, późnym latem i jesienią, zaczynają stosować nawóz o większej zawartości fosforu. 

Podłoże:

Rośliny mogą rosnąć zamocowane na kawałkach paproci drzewiastej lub korka, ale w okresie letnich gorących i słonecznych dni wymaga to zapewnienia wysokiej wilgotności i kilkukrotnego podlewania w ciągu dnia. Rośliny jednak zwykle sadzi się do płytkich pojemników lub koszyczków, bo dla większości hodowców trudne jest utrzymanie latem wysokiej wilgotności roślinom posadzonym na podkładkach. Ażurowe koszyczki wypełnione mchem torfowcem są na ogół lepsze od doniczek. Podłoże powinno być luźne, szybko odprowadzające wodę, ale równocześnie musi zatrzymywać sporą jej część, nie namakając nadmiernie i nie rozkładając się zbyt szybko. Mieszanka pociętych włókien paproci drzewiastej zmieszanych z 10% perlitu, 10% pociętego torfowca i 10% węgla drzewnego daje świetne rezultaty u większości hodowców i podłoże takie ulega bardzo powolnemu rozkładowi. Można także stosować korę jodłową, o ile doda się składniki zatrzymujące wilgoć, ale stale nawilżana kora szybko się rozkłada i wtedy rośliny trzeba częściej przesadzać. Coelogyne powinny być przesadzane jak najrzadziej, ponieważ szok z tym związany może nawet na 3 kolejne lata zatrzymać kwitnienie, dlatego podłoża wolno rozkładające się są tak bardzo pożądane.  Niektórzy uważają, że dopóki podłoże jest ciągle luźne i dobrze napowietrzane, to lepiej jest po prostu odcinać stare, zasychające pseudobulwy niż przesadzać roślinę. Jeżeli jednak przesadzenie jest konieczne, to najlepiej to robić, gdy zaczynają rosnąć nowe korzenie. Pozwoli to roślinie zaadaptować się w nowym podłożu w możliwie najkrótszym czasie.  

Wilgotność powietrza:

75-80% przez większość roku, pod koniec zimy i wczesną wiosną spadająca do około 60-65%. W siedlisku naturalnym warunki mogą być jednak nieco bardziej wilgotne.  

Okres spoczynku:

Wahania temperatur w ciągu całego roku są niewielkie, a więc przez cały rok powinny one być utrzymywane na poziomie letniego sezonu wegetacyjnego. Zimą opady w naturalnym siedlisku są nieco niższe, ale dodatkowej wilgoci dostarcza obfita rosa i mgły, więc rośliny nie pozostają bez wody przez dłuższy okres czasu. Podlewanie zimą należy w pewnym stopniu ograniczyć, zwłaszcza w przypadku roślin uprawianych w ciemniejszych warunkach krótkiego dnia typowych dla wyższych szerokości geograficznych, ale nie powinny one zupełnie wysychać. Na ogół pomiędzy rzadkimi podlewaniami wystarcza okazjonalne zamgławianie wczesnym rankiem, dwa razy rzadziej niż w okresie letnim. Nawożenie należy zredukować lub wyeliminować aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę.