Cycnoches chlorochilon

Klotzsch 1838
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Gongoreae
Podplemię: Catasetinae

 

Foto: © Greg Allikas - www.orchidworks.com. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Cycnoches chlorochilon

Synonim: Cycnoches ventricosum var. chlorochilon (Klotzsch) P. H. Allen. Ten storczyk był długo i stale mylony z Cycnoches warscewiczii, a nawet oba czasem były uznawane za odmiany Cycnoches ventricosum. Współczesne autorytety uważają jednak wszystkie te rośliny za odrębne gatunki, choć czasem trudno jest określić, o którym gatunku toczy się dyskusja. 

Występowanie:

Panama, Kolumbia i Wenezuela. W Panamie spotyka się je w prowincji Chiriquí i wzdłuż rzeki La Maestra na wysokościach od poziomu morza do 25 m. W Wenezueli rosną na samotnych, mało ulistnionych drzewach w pobliżu Caracas, na wysokościach 900-1000 m oraz wzdłuż starej drogi pomiędzy Caracas i Maracay. Są doniesienia o napotkaniu ich w stanach Aragua i Miranda na wysokości 850 m, w stanie Yaracuy na wysokości 500 m i w stanie Zulia. W Kolumbii jest to najczęściej występujący gatunek z tego rodzaju. Brak danych dotyczących naturalnego siedliska, ale wiadomo, że rosną na gorących nizinach poniżej 1000 m.   

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury to 38°C i 16°C.
Średnia wilgotność waha się od 70% pod koniec zimy do 90% przez całe lato i jesień.
Opady deszczu od 10 mm w lutym do 480 mm w październiku i ponad 300 mm przez całe lato.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 32,8/19,4°C w styczniu do 31,1/21,7°C przez całe lato.
Okres kwitnienia: Kwitnie przez cały rok z największym nasileniem wczesną jesienią.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w danych klimatycznych pochodzi z doniesień hodowców.  Pridgeon (1992) podaje, że Cycnoches chlorochilon ma kwiaty męskie, które są dłuższe niż szersze, ich średnica osiąga czasem 15 cm, a podstawa warżki jest pozbawiona pazura. Te cechy nie występują ani w przypadku Cycnochesa warscewiczii ani Cycnochesa ventricosum.  

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Epifit o sympodialnym typie wzrostu osiągający 30-50 cm wysokości.  

Pseudobulwy/łodyga:

Pseudobulwy mają do 20 cm długości. Maczugowate pseudobulwy, lekko bocznie spłaszczone, są otoczone podstawami liści. Te podstawy liści na starych pseudobulwach są suche, białe i pozostają nawet po opadnięciu liści.  

Liście:

Liście mają 12-30 cm długości i 2,5-5,0 cm szerokości. Każdy przyrost wytwarza 5-7 jasnozielonych, wyprostowanych do wygiętych, podłużnie lancetowatych lub eliptycznie lancetowatych liści. Przy podstawie są one wąskie, najszersze w środku i ponownie zwężają się, przechodząc w ostro zakończony wierzchołek. Po każdej stronie środkowego nerwu są nieco podłużnie, wachlarzykowato złożone.  

Kwiatostan:

Kwiatostan ma 5-20 cm długości. Ostatnio dojrzała pseudobulwa wytwarza 1-2 pędy kwiatowe wyrastające przy podstawie dolnych liści.  

Kwiaty:

1-6 w każdym kwiatostanie. Kwiaty na każdym kwiatostanie są zwykle albo wszystkie męskie albo żeńskie, ale najczęściej powstają kwiaty męskie. W każdym przypadku jednak są one duże, mięsiste i różnią się od siebie wyłącznie budową prętosłupa. Płatki obu okółków są żółtawo-zielone. Warżka jest biała i ma ciemnozielone, jajowate zagłębienie poniżej mięsistego, ostro zakończonego, trójkątnego, ciemnozielonego zgrubienia. Prętosłup jest zielony, a jego wierzchołek jest zielonawo-biały. Płatki okółka zewnętrznego są swobodne i rozpostarte. Lancetowaty, ostro zakończony płatek grzbietowy jest wyprostowany, wklęsły, ma 9-11 cm długości i 1,6-1,7 cm szerokości. Jest on skierowany w dół i zakrzywia się nieco do przodu poniżej prętosłupa w kierunku wierzchołka. Nieco sierpowate boczne płatki zewnętrzne są lancetowate, ostro zakończone, mają 6,5-7,5 cm długości i 1,4-1,6 cm szerokości. Rozpostarte, eliptyczno-lancetowate płatki okółka wewnętrznego mają kształt nieco sierpowaty, są ostro zakończone, mają 7-8 cm długości i 2,0-2,5 cm szerokości. Mięsista warżka, nie mająca pędu przy podstawie, jest eliptyczno-lancetowata, ostro zakończona, wypukła w kierunku środka, ma 6,0-6,5 cm długości i 2,5-3,2 cm w poprzek. Prętosłup jest wysmukły, cylindryczny, miseczkowaty, ma 2,8-3,2 cm długości i ma rozdwojony wierzchołek. Kwiaty żeńskie widuje się rzadziej niż męskie, ale są one identyczne z męskimi, za wyjątkiem budowy prętosłupa. Żeńskie kwiaty mają krótki, gruby prętosłup, na szczycie którego jest para mięsistych, bocznych skrzydełek w kształcie uszu.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna.

Średnia temperatura latem w dzień osiąga 31°C, w nocy 22°C, z dobową różnicą 9°C. Najcieplejsze dni i najchłodniejsze noce, a więc największa amplituda dobowa, występują podczas zimowej pory suchej. Ze względu na szeroki zakres wysokości siedlisk naturalnych, rośliny te powinny się przystosować do warunków o 4-6°C chłodniejszych niż podane w danych klimatycznych. Temperatury uprawy powinny być jednak zmieniane stopniowo. 

Światło:

10000-45000 luksów. Gatunki Cycnoches w różny sposób reagują na uprawę przy różnych poziomach światła. Ilość światła, przy jakiej one rosną, określa płeć powstających kwiatów. Niski poziom światła skutkuje powstawaniem kwiatów żeńskich, a przy wysokim poziomie światła rozwijają się kwiaty męskie. Czasem na kwiatostanie są zarówno męskie jak i żeńskie kwiaty, ale zwykle na jednym kwiatostanie wszystkie kwiaty są tej samej płci. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza, niezależnie od poziomu światła.  

Podlewanie:

W okresie od późnej wiosny aż do jesieni opady deszczu są bardzo obfite. Następnie ich ilość zmniejsza się dość szybko i nastaje 2-miesięczna pora sucha przy końcu zimy i na początku wiosny. Uprawiane rośliny powinny być obficie podlewane w okresie aktywnego wzrostu, ale korzenie muszą zawsze dość szybko wysychać po podlaniu. Podłoże wokół korzeni nigdy nie może być zleżałe ani rozmokłe. Hawkes (1965) zaleca, aby zwrócić szczególną uwagę na to, że pseudobulwy gatunków Cycnoches są szczególnie skłonne do zagniwania i należy uważać, aby nie były nadmiernie podlewane. 

Nawożenie:

Cycnochesy wymagają silnego nawożenia, więc w okresie aktywnego wzrostu należy je co tydzień nawozić pełną dawką zrównoważonego nawozu. Niektórzy od wiosny do połowy lata stosują nawóz wysokoazotowy, przechodząc na wysokofosforowy późnym latem i jesienią.  

Podłoże:

Rośliny można uprawiać w pojemnikach z dobrym drenażem lub na podkładkach z korka lub paproci drzewiastej. W przypadku roślin zamontowanych nie ma praktycznie problemów z gniciem spowodowanym zalaniem rośliny, ale wiele osób nie jest w stanie zapewnić takim roślinom odpowiednio wysokiej wilgotności w okresie letnim. Dlatego rośliny najczęściej są uprawiane w glinianych lub plastikowych doniczkach wypełnionych podłożem, które zapewnia doskonały drenaż i napowietrzenie korzeni. Gdy rośliny są w stanie uśpienia, zwykle lepiej jest wyjąć je z doniczek, sterylnym narzędziem obciąć korzenie i grupę pseudobulw umieścić w pustej doniczce aż do końca zimy. Gdy wiosną pojawiają się nowe przyrosty rośliny należy przesadzić do doniczek tylko nieco większych, tak aby utrzymać grupę pseudobulw i aby było tylko miejsce na jednoroczne nowe przyrosty. Doniczki wypełnia się podłożem luźnym i szybko odprowadzającym nadmiar wody. Wielu hodowców stosuje korę jodłową o średniej granulacji lub pocięte włókna paproci drzewiastej z dodatkiem kawałków perlitu, który pomaga utrzymać przewiewność podłoża, ale równocześnie zatrzymuje część wilgoci. Dodatek węgla drzewnego również poprawia przepuszczalność podłoża, a także zabezpiecza przed zakwaszeniem. Cycnoches chlorochilon wydaje się lepiej rosnąć i mieć mniej problemów z gniciem, jeżeli jest przesadzany każdego roku.  

Wilgotność powietrza:

85-90% przez większość roku, tylko przez okres 2-3 zimowych miesięcy spada do 65-70%. Hodowcy zwracają uwagę, że wysoka wilgotność jest bardzo ważna. 

Okres spoczynku:

W zimie średnia temperatura dnia wynosi 33-34°C, w nocy 19-20°C, z amplitudą dobową 12-14°C. Najwyraźniejszą zmianą pomiędzy warunkami letnimi i zimowymi jest wzrost różnicy pomiędzy temperaturami dnia i nocy. W naturalnym siedlisku od końca jesieni aż do następnej wiosny opady są niskie, a w okresie 1-2 miesięcy tego okresu jest wyjątkowo sucho. Jednak nawet w czasie tej suchej pory obfita rosa dostarcza wilgoci, która nie jest wykazywana w danych o średniej opadów. Ta wilgoć może być jedyną dostępną przez okres kilku tygodni. Storczyk ten wymaga suchego zimowego spoczynku, a hodowcy podają, że jest on bardzo podatny na przedawkowanie wody w tym okresie. Jeżeli w okresie spoczynku roślinę wyjmiemy z doniczki, to po usunięciu starych korzeni możemy umieścić grupę pseudobulw w pustej glinianej lub plastikowej doniczce aż do pojawienia się wiosną nowych przyrostów. Hodowcy radzą, aby rośliny zamontowane i te w pustych doniczkach zamgławiać lub bardzo lekko podlewać raz na tydzień. Brak podłoża wokół korzeni ułatwia szybsze ich przesychanie i zabezpiecza przed gniciem. Po pojawieniu się wiosną nowych przyrostów rośliny należy posadzić do świeżego podłoża, ale ilość wody przy podlewaniu można zwiększyć dopiero wtedy, gdy zaczną rosnąć nowe korzenie. Nawożenie należy wyeliminować aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę. Należy zwrócić specjalną uwagę na to, aby woda nie gromadziła się na rosnących nowych przyrostach, bo są one szczególnie skłonne do zagniwania.