Mormodes rolfeanum

Linden 1891
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Gongoreae
Podplemię: Catasetinae

 

Foto: © Erica Moron de Abad. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Mormodes rolfeanum


Występowanie:

Ekwador i Peru. W Ekwadorze spotyka się je w prowincji Morona-Santiago w paśmie Cordillera Condor na wysokości 1100 m. W Peru rosną w departamencie Pasco około 15 km na północny-wschód od Oxapampa, wzdłuż rzeki Gramaz, na wysokości 1750 m. Znaleziono je także pomiędzy Villarica i Cacazu na wysokości 1500 m oraz w pobliżu Oxapampa powyżej Hacienda San Isidro na wysokości 1885 m. Storczyk ten rośnie w chłodnych i wilgotnych lasach deszczowych.   

Klimat:

Skrajne zanotowane temperatury to 30°C i -3°C.
Średnia wilgotność około 80% przez cały rok.
Opady od 114 mm w grudniu do 500 mm przez całe lato i na początku jesieni.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 23,6/10,8°C w styczniu do 23,9/12,2°C w czerwcu.
Okres kwitnienia: Od października do marca.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w danych klimatycznych pochodzi z doniesień hodowców. W siedliskach naturalnych rośliny te zazwyczaj kwitną jesienią i na początku zimy.  

Uwagi dotyczące hybryd:

Liczba chromosomów wynosi n = 54, 2n = 90, 91.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to silny, tworzący kępy epifit o wzroście sympodialnym i wysokości 60-70 cm.  

Pseudobulwy:

Pseudobulwy osiągają do 27 cm długości i do 3,6 cm średnicy. Jajowate do maczugowatych pseudobulwy mają 6-10 węzłów i są okryte przez 6-9 par dwurzędowo ułożonych, obejmujących je osłonek. Dolne 3-4 pary osłonek są raczej cienkie i suche, a na górnych wyrastają liście.  

Liście:

Liście mają długość 25-42 cm i szerokość 6-8 cm. Na każdej pseudobulwie wyrasta do 10 błyszcząco zielonych liści, nieco skórzastych, wyprostowanych do rozkładających się i nieco wachlarzykowatych. Są lancetowate do eliptyczno lancetowatych, mają ostro zakończone wierzchołki i zwężają się poniżej, gdzie składają się wzdłuż środkowego nerwu tworząc podobną do szypułki podstawę, o długości do 12 cm.  

Kwiatostan:

Kwiatostan ma do 25-40 cm długości. Wyprostowany pęd kwiatowy wyrasta z węzła znajdującego się kilka węzłów powyżej podstawy najmłodszej dojrzałej pseudobulwy. Kwiaty tworzą gęstą kiść blisko wierzchołka pędu kwiatowego.  

Kwiaty:

6-10. Duże, okazałe kwiaty mają zielonkawe płatki obu okółków z wyraźnymi zielonymi żyłkami. Warżka jest złoto-żółta. Prętosłup jest blado różowo-purpurowy u góry, ma zielone zagłębienie znamienia i ciemno czerwono-purpurową pokrywę komory pyłkowej. Takie kolory opisał Bennett & Christenson (1993). Schweinfurth (1958-1961) opisał kwiaty jako jasnozielone lub złocisto-żólte z czerwonymi lub ciemnozielonymi smugami na płatkach obu okółków i przy podstawie warżki, której wewnętrzna część jest w kolorze ciemno czerwono-orzechowym. Żaden z tych opisów nie pasuje jednak do ciemno różowego kwaitu z wieloma małymi, ciemniejszymi czerwonymi kropkami na płatkach obu okółków opisanego przez Pridgeona (1992). Kwiaty, o wygiętych płatkach okółka zewnętrznego i wyprostowanych okółka wewnętrznego i warżki, mają ok. 10 cm długości od wierzchołków płatków okółka zewnętrznego do wierzchołka warżki. Płatek grzbietowy jest podłużno-lancetowaty, ostro zakończony, ma 5 cm długości i 1,8 cm szerokości, a jego brzegi na wierzchołku są zawinięte do środka. Boczne płatki zewnętrzne są jajowate do lancetowatych, mają ok. 5 cm długości, 2,1 cm szerokości i przy podstawie są silnie odgięte do tyłu. Płatki okółka wewnętrznego są szeroko lancetowate, skierowane nieco ukośnie, ostro zakończone, mają 4,5 cm długości i 2,2 cm szerokości. Niezbyt wyraźnie 3-klapowa warżka po rozłożeniu ma kształt jajowaty, długość 4 cm i szerokość 3,5 cm. Jest nieco zakrzywiona w naturalnej pozycji, miseczkowata do wygiętej, z brzegami zawiniętymi do tyłu i zakrzywionym, ostro zakończonym wierzchołkiem. Gruby prętosłup jest skręcony i ma ok. 2,5 cm długości.  

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina o umiarkowanych wymaganiach cieplnych.

Temperatura jest podobna w ciągu całego roku - średnie temperatury dnia 23-24°C, średnie temperatury nocy 11-12°C, z amplitudą wahań dobowych 11-13°C. Jeżeli dysponujemy chłodzącym nawilżaczem powietrza, to storczyk ten będzie dobrze rósł umieszczony blisko wylotu zimnego, wilgotnego powietrza.  

Światło:

25000-40000 luksów. Rośliny najlepiej rosną w jasnym, ale nieco rozproszonym świetle i potrzebują ochrony przed bezpośrednim południowym słońcem. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza.  

Podlewanie:

W siedliskach naturalnych opady deszczu są bardzo intensywne przez cały rok. Uprawiane rośliny powinny być często podlewane w okresie aktywnego wzrostu, ale należy zapewnić doskonały drenaż, aby podłoże w obrębie korzeni nie ulegało rozkładowi, ani nie było rozmoknięte.  

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Nawóz o dużej zawartości azotu jest korzystny w okresie od wiosny do połowy lata, a nawóz bogatszy w fosfor powinien być stosowany późnym latem i jesienią. 

Podłoże:

Gatunki Mormodes uprawiane są zwykle w taki sam sposób, jak gatunki Catasetum. Rośliny sadzi się w podłożu z kory lub włókien paproci drzewiastej o średniej gradacji zmieszanych z mchem torfowcem. Niektórzy hodowcy przed nadejściem zimy wyjmują uśpione rośliny z doniczek i trzymają je bez wody, zabezpieczone przez zimnem, aż do pierwszych oznak pojawiania się nowych przyrostów na wiosnę. Dopiero wtedy rośliny są sadzone i uprawiane w zwykły sposób przez cały okres wegetacji. Wiard (1987) podaje, że w szklarni w Teksasie pozostawia przez zimę rośliny posadzone w doniczkach wypełnionych korą lub włóknami paproci drzewiastej z dodatkową wierzchnią warstwą mchu torfowca. Przez całą zimę podlewa je jednak tylko kilkakrotne i bardzo lekko. Regularne podlewanie i nawożenie podejmuje się stopniowo po rozpoczęciu wzrostu na wiosnę.  Rośliny dobrze rosną zamocowane na kawałkach paproci drzewiastej, jeśli tylko zapewni się wysoką wilgotność, a w okresie lata będą nawadniane co najmniej raz dziennie. W wypadku tak zawieszonych roślin, podczas suchych i gorących okresów niezbędne może być kilkakrotne podlewanie w ciągu dnia. Ponieważ jednak dla większości hodowców utrzymanie rośliny wystarczająco wilgotnej przy takim sposobie uprawy jest zbyt trudne, zazwyczaj uprawiają oni te rośliny w doniczkach lub koszyczkach, przy użyciu podłoża luźnego, szybko odprowadzającego nadmiar wody, które zawiera substancje zatrzymujące pewną jej ilość, takie jak pocięty mech torfowiec i perlit. Często dodawany jest także węgiel drzewny w celu zapewnienia przewiewności podłoża i zabezpieczenia przed kwaśnieniem. Oprócz standardowego podłoża z kory jodłowej, hodowcy stosują z powodzeniem czysty mech torfowiec, pumeks, kawałki korka, a nawet mieszaninę równych części przefermentowanego i świeżego nawozu końskiego i węgla drzewnego. Jak z tego widać, można stosować prawie każde podłoże, pod warunkiem dobrania odpowiedniego schematu podlewania. Łatwiej jednak radzić sobie z roślinami, jeśli cały zbiór uprawia się w takim samym podłożu.  Jeżeli jako podłoże zastosuje się wyłącznie mech torfowiec, to konieczne będzie coroczne przesadzanie, ponieważ takie podłoże rozkłada się dość szybko. Wielu hodowców zaleca przesadzanie co roku bez względu na rodzaj użytego podłoża, ale nie jest to absolutnie konieczne dopóki nie zaczyna się ono rozkładać. Przesadzanie wykonuje się wtedy, gdy przy podstawie pseudobulwy pojawia się nowy przyrost. Wszystkie pseudobulwy powinny być rozdzielone i zostawia się tylko 1-2 pseudobulwy w doniczce. Niektórzy z hodowców podają, że rozdzielają rośliny na pojedyncze pseudobulwy. Ponieważ stare korzenie obumierają, większość z nich można obciąć. Kilka można zostawić, aby ułatwić roślinie umocowanie się w nowym podłożu dopóki nie rozwiną się nowe korzenie. Po przesadzeniu w ogóle nie podlewa się roślin aż do momentu, gdy nowy przyrost wypuści korzenie w nowe podłoże, a jego wysokość osiągnie 10-12 cm. Dopiero wtedy można podjąć normalne podlewanie, zwracając uwagę na to, aby woda nie dostała się do lejkowatego rozchylenia w nowym przyroście, bo może to zniszczyć przyrost z powodu zgnilizny. Dla uniknięcia tego niebezpieczeństwa niektórzy polecają umieszczenie w tym lejku niewielkiej ilości mieszanki Banrot.  Po przesadzeniu przednich 1-2 pseudobulw pozostałe można użyć jako zaczątki nowych roślin. Należy usunąć stare korzenie, a pseudobulwy ułożyć płasko w płytkim pojemniku z mchem torfowcem. Po jakimś czasie od spodu lub na bokach pseudobulwy zaczną wyrastać nowe przyrosty. Niektórzy zalecają, aby w tym okresie oczekiwania starsze bulwy umieszczać w pozycji pionowej w pustych doniczkach. Może potrwać nawet kilka miesięcy zanim pojawi się nowy przyrost, ale gdy już się pojawi, pseudobulwę z nowym przyrostem należy posadzić w taki sposób, aby nowy przyrost był na powierzchni podłoża, lub nieco poniżej. Jeżeli wzdłuż boków pseudobulwy pojawia się kilka przyrostów, należy ją po prostu położyć na powierzchni podłoża.  

Wilgotność powietrza:

75-80% przez cały rok.  

Okres spoczynku:

Temperatura uprawy jest prawie taka sama przez cały rok, a uśpione gatunki mormodesów będą dobrze się czuły w dowolnej temperaturze, byleby nie miały mokro, a temperatury nie były poniżej 0°C. W siedlisku naturalnym opady są obfite przez cały rok, ale po opadnięciu liści uprawiane rośliny potrzebują mniej wody, albo nawet wcale. Dla gatunków Mormodes większość hodowców zaleca, aby po opadnięciu liści ilość wody była tylko taka, aby zapobiec nadmiernemu marszczeniu się pseudobulw, co nie powinno być problemem jeżeli otoczenie jest wilgotne. Za duża ilość wody zimą jest najszybszym sposobem doprowadzenia do śmierci większości roślin z grupy Catasetum. Niektórzy nawet wymuszają uśpienie pod koniec jesieni obcinając liście, które nie opadły. Nawożenie należy wyeliminować aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę. Nowe przyrosty są wyjątkowo wrażliwe na zagniwanie, więc trzeba bardzo uważać, aby woda nie zalegała na wyrastających młodych wierzchołkach przyrostów.