Paphiopedilum rothschildianum

(Rchb. f.) Stein
Podrodzina: Cypripedioideae
Podrodzaj: Paphiopedilum
Sekcja: Coryopedilum

 

Foto: © Jerzy Dziedzic. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Paphiopedilum rothschildianum

Synonim: Cypripedium rothschildianum Rchb. f., Cordula rothschildiana (Rchb. f.) Rolfe, Paphiopedilum elliottianum (O'Brien) Stein. Cypripedium neo-guineense Linden, Cypripedium elliottianum O'Brien, Cypripedium nicholsonianum hort. nomen nudum.  

Występowanie:

Północne Borneo. Rośliny spotyka się w dwóch tylko miejscach na niskich zboczach Mount Kinabalu na wysokości 600-1200 m. Rosną w liściastym humusie przyczepione do skalnych występów stromych, wapiennych klifów i zboczy o wystawie północno-wschodniej. Często rosną w pobliżu płynącej wody, 6-12 m powyżej strumieni. Mogą prawdopodobnie rosnąć równie dobrze w cieniu, jak i w jasnym świetle.  

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury to 33°C i 9°C.
Brak ścisłych danych dotyczących średniej wilgotności.
Opady od 94 mm w lutym do 208 mm w maju.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 26,7/15,0°C w styczniu do 28,9/16,7°C w maju.
Okres kwitnienia: Kwitnie przez cały rok, z maksimum w maju.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia od wiosny do lata podawany w danych klimatycznych oparty jest na raportach hodowców. Paphiopedilum rothschildianum jest łatwe w uprawie, ale może być trudne doprowadzenie go do kwitnienia. Dobrze utrzymana roślina normalnie zakwita 2 lata po wydaniu nowego przyrostu, ale pojedynczemu przyrostowi może zająć 4-5 lat osiągnięcie dojrzałości i wydanie kwiatów.  Siewki potrzebują wysokich temperatur i niskiego poziomu światła aż do osiągnięcia 10-13 cm średnicy i dopiero wtedy mogą być uprawiane w warunkach takich, jak dorosłe rośliny. Siewki potrzebują czasem nawet 10-12 lat, aby osiągnąć wielkość wymaganą do kwitnienia.  

Uwagi dotyczące hybryd:

Liczba chromosomów wynosi 2n = 26.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to duża, naziemna lub naskalna roślina, często tworząca duże kępy. Opisano roślinę, która miała 75 kwiatostanów i 200 liści.  

Pseudobulwy/łodyga:

Brak.

Liście:

Kilka na każdy przyrost. Liście mają 40-60 cm długości i 5 cm szerokości, są skórzaste, jaskrawo zielone do żółtawo zielonych i przy podstawie mają czerwonawe włoski. Przy odpowiednio wysokim poziomie światła liście będą żółtawe.  

Kwiatostan:

Kwiatostany osiągają 45-75 cm długości. Są wyprostowane, pokryte krótkimi czerwonawymi włoskami i na dojrzałych roślinach wyrastają ze środka dwuletnich przyrostów. 

Kwiaty:

2-4 w każdym kwiatostanie. Kwiaty są trwałe, rzadko rozmieszczone na kwiatostanie i wszystkie otwierają się prawie równocześnie. Są bardzo duże; niektóre osiągają nawet średnicę 30-45 cm. Jajowaty, ostro zakończony płatek grzbietowy może być blado-zielony, kremowy lub żółty z purpurowymi paseczkami. Dolny płatek jest podobny, ale mniejszy. Płatki okółka wewnętrznego, które są odchylone o kilka stopni poniżej linii poziomej, są koloru białawej kości słoniowej lub żółte, z kasztanowymi żyłkami. Płatki te otwierają się szeroko, a przy podstawie mają małe ciemne plamki z krótkimi włoskami. Ich brzegi są pofalowane z gęstymi rzęskami. Warżka może być jaskrawo złoto-zielona do płowej z dużymi plamkami purpurowymi lub kasztanowymi.  

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna wymagająca chłodnego okresu spoczynku.

W lecie średnia temperatura dnia wynosi 28-29°C, nocy 16-17°C, z amplitudą dobową 12-13°C. 

Światło:

20000-30000 luksów. Rośliny potrzebują jasnego, odbitego światła. Hodowcy podają, że rośliny rosnące w głębokim cieniu rzadko kwitną, natomiast lepiej rosną umieszczone przy oknie, przy zapewnionym silnym ruchu powietrza. Światło powinno być na tyle jasne, aby liście zmieniały kolor na lekko żółty. Jednak po zaindukowaniu łodygi kwiatowej rośliny wymagają więcej cienia, bo wtedy kolor kwiatów jest bardziej wyrazisty.  

Podlewanie:

Opady deszczu są umiarkowane do obfitych przez cały rok z krótkim, nieco suchszym okresem w zimie. Uprawiane rośliny powinny być często podlewane z lekkim tylko przesychaniem pomiędzy podlewaniami. Podłoże nigdy nie może być zleżałe ani rozmokłe. 

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień lub co dwa tygodnie 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Wielu hodowców stosuje na początku sezonu wegetacyjnego nawóz wysokoazotowy, aby przyspieszyć wzrost. Następnie przy końcu lata przechodzą na nawóz wysokofosforowy. Należy zapobiegać gromadzeniu się soli mineralnych w doniczce, czyli regularnie przepłukiwać podłoże. 

Podłoże:

Rośliny powinny rosnąć w dowolnym luźnym, dobrze przepuszczalnym podłożu, które utrzymuje wilgoć, ale nie nasiąka. Korzystny jest dodatek pociętego mchu torfowca, zwłaszcza gdy rośliny są uprawiane w miejscach o niskiej wilgotności. Z wiekiem roślina wyrasta i jej górna część staje się ciężka, wobec czego łatwiej sobie z nią radzić, jeżeli jest posadzona w ciężkiej, dość płaskiej, ceramicznej doniczce z szeroką podstawą. Rośliny powinny być przesadzane, gdy tylko podłoże zaczyna się rozkładać. Rośliny te potrzebują dużych ilości wody, więc przesadzanie może być konieczne każdego roku, zwłaszcza gdy w składzie podłoża jest dużo mchu torfowca. Rośliny można przesadzać o różnych porach roku, najlepiej jednak robić to jesienią lub zimą, co pozwala na odzyskanie pełnej formy i ukorzenienie się przed letnimi upałami.  

Wilgotność powietrza:

Dokładne informacje na temat wilgotności w tych rejonach nie są znane, ale stacje umiejscowione w pobliżu podają, że prawdopodobna średnia wilgotność sięga około 80-85% przez cały rok. 

Okres spoczynku:

Średnia temperatura zimą wynosi w dzień 26-27°C, a w nocy 15-17°C, dając dobową różnicę rzędu 10-12°C. W książce "The Genus Paphiopedilum" w sekcji o uprawie Joyce Stewart zaleca zimowe nocne temperatury około 13°C. W artykule w Orchid Digest z roku 1983 dr Fowlie i Tony Lamb podają, że według opinii tubylców noce w grudniu i styczniu są bardzo zimne, prawdopodobnie z temperaturą poniżej 10°C. Strome zbocza wzdłuż strumieni, gdzie rośnie Paphiopedilum rothschildianum stają się kanałami przepływu zimnego powietrza spływającego z większych wysokości, tworząc zimniejszy mikroklimat niż to wynikałoby z danych klimatycznych.  Hodowcy podają, że odnoszą sukcesy w uprawie, umieszczając rośliny w nieogrzewanej szklarni przez około miesiąc jesienią lub wiosną, gdy nocą temperatura spada do około 10-13°C. Przy niskich temperaturach ogranicza się ilość wody, a rośliny muszą zawsze przeschnąć przed wieczorem. Birk (1983) wykazał, że dla zaindukowania kwitnienia ważniejsze jest ochłodzenie niż ograniczenie wody. Po takim ochłodzeniu należy następnie podnieść nocne temperatury do 16-17°C i po 2-4 miesiącach rośliny powinny zakwitnąć. W zimie uprawiane rośliny potrzebują mniej wody bez względu na utrzymywane temperatury, zwłaszcza jeżeli poziom światła jest znacznie niższy niż latem, ale podłoże nigdy nie powinno całkowicie wysychać. Nawożenie należy ograniczyć do jednego na miesiąc, aż do pojawienia się nowych przyrostów.