Stanhopea tigrina

Bateman ex Lindley 1838
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Gongoreae
Podplemię: Stanhopeinae

 

Foto: © Arjay Orchids. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Stanhopea tigrina

Epidendrum fragrantissimum Sess & Mocino, Stanhopea tigrina var. atrata hort. ex Loddiges, Stanhopea tigrina var. aurea hort. ex Stein, Stanhopea tigrina var. aureo-purpureum C. Morren, Stanhopea tigrina var. grandiflora hort. ex Stein, Stanhopea tigrina var. grandiflora hort. ex De Duran, Stanhopea tigrina var. grandiflora superba hort. ex Cogniaux, Stanhopea tigrina  var. luteo-violacea Morren, Stanhopea tigrina var. lutescens B. S. Williams, Stanhopea tigrina var. major hort., Stanhopea tigrina var. nigropurpurea hort., Stanhopea tigrina var. nigroviolacea Morren, Stanhopea tigrina var. purpurea hort. ex Loddiges, Stanhopea tigrina var. speciosa hort., Stanhopea tigrina var. superba hort. ex Henshaw Stanhopea tigrina var. superba hort. ex Planchon, Stanhopea tigrina var. superba van Houtte. Jenny (1993) wymienia Stanhopea violacea hort. ex Beer jako nieokreślony takson, który jest prawdopodobnie synonimem Stanhopea tigrina Bateman ex Lindley. Stanhopea nigroviolacea (Morren) Beer uważana jest za synonim Stanhopea tigrina var. nigroviolacea Morren.

Występowanie:

Meksyk. Storczyk ten rośnie na dębach w dobrze nawodnionych, gęstych lasach na wschodnich zboczach Płaskowyżu Meksykańskiego na wysokości 2000 m. Pierwotnie znaleziony został w pobliżu Xalapa, Veracruz na wysokości (1000-1300 m), a późniejsze okazy obydwu odmian typowej S. tigrina i S. tigrina var. nigroviolacea znalezione zostały w górach w pobliżu Veracruz i Orizaba. Wcześniejsi autorzy podają występowanie tego gatunku w Kolumbii, Ekwadorze, Wenezueli i prawdopodobnie w Brazylii. Cogniaux (1893-1906) podaje, że rośliny znaleziono w pobliżu Caracas w Wenezueli i w Kolumbii w pobliżu Bogoty. Współcześni autorzy jednakże nie zdołali potwierdzić występowania S. tigrina poza terytorium Meksyku.  

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury to 34°C i 3°C.
Średnia wilgotność około 80% przez cały rok.
Opady od 21 mm w zimie do 230 mm w lecie.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 20,7/8,8 w styczniu do 27,0/14,8 w maju.
Okres kwitnienia: Od maja do października z maksimum przypadającym w lipcu.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w tabelach klimatycznych oparty jest na doniesieniach od hodowców. W Meksyku storczyk ten kwitnie latem. 

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Epifit o sympodialnym typie wzrostu osiągający 22-37 cm wysokości. Każdy przyrost wytwarza liczne korzenie, które są białozielone, skręcone i nie rozgałęziają się. 

Pseudobulwy:

4-6 cm długości i 2,0-2,5 cm szerokości. Pseudobulwy są jajowate lub jajowato-stożkowate, podłużnie rowkowane i lekko pomarszczone. 

Liście:

1 na szczycie każdej pseudobulwy. Każdy eliptyczny liść ma 20-35 cm długości, 5-10 cm szerokości, jest sztywny, płaski lub lekko wklęsły i wyprostowany z lekko zakrzywionym wierzchołkiem. Wyrasta na rowkowanym ogonku o długości 6-15 cm. (Hartman podaje występowanie 1-2 liści, lecz jest to jedyne źródło w którym znaleźliśmy taką wzmiankę). 

Kwiatostan:

Ma od 14 do 27 cm długości. Szypułka ma 6-15 cm długości i 0,5-0,8 cm średnicy. Lekko zakrzywiony, gładki, zielony kwiatostan jest pokryty jasnymi, żółto brązowymi, nadętymi, zakrzywionymi osłonkami, na których występują liczne cienkie linie. Wzniesiona lub lekko zakrzywiona zalążnia, która ma 8-12 cm długości, jest biała z czarnymi, podobnymi do łusek kropkami. 

Kwiaty:

3-10 w każdym kwiatostanie. Kwiaty intensywnie pachną.  Kennedy (1975) opisuje zapach, który wypełnia szklarnię, i porównuje go do "smakowitego zapachu czekolady i wanilii". Kwiaty, które zaliczane są do największych wśród tego rodzaju, mogą mieć 8-17 cm długości. Zazwyczaj zwisające kwiaty są pomarańczowożółte z winnoczerwonymi plamami, które są najintensywniejsze przy nasadzie płatków, lecz barwa jest silnie zróżnicowana. Hypochile jest zwykle barwy żółtozłotej do pomarańczowej z dużymi czerwonymi plamami w pobliżu podstawy i z dwoma dużymi okami po każdej stronie. Mezochile jest brązowobiałe, zwykle z kilkoma purpurowymi kropkami. Epichile jest również brązowobiałe, czasem z drobnymi purpurowymi kropkami. Prętosłup jest kremowy, odrobinę nakrapiany małymi czerwonymi kropkami. Kolory bledną do blado kremowych, nakrapianych bardzo małymi czerwonymi kropkami we wnętrzu mesochile i w epichile. Kwiaty mają wklęsłe zewnętrzne płatki okwiatu o długości 7-8 cm. Boczne płatki zewnętrzne mają szerokość 4,5-5,0 cm, a węższy płatek grzbietowy ma szerokość 3,5-4,0 cm. Cienkie, błoniaste płatki wewnętrzne są lekko zaokrąglone w części szczytowej, mają długość 7,0-7,5 cm i 1,2-1,5 cm szerokości. Płatki zewnętrzne są czasem połączone u nasady. Lekko zakrzywiona wyprostowana warżka ma 7,0-7,5 cm długości z silnie wklęsłym hypochile, dwoma sierpopodobnymi rogami zagiętymi ku wierzchołkowi epichile i utrzymywanymi prawie równolegle po obu stronach mesochile i epichile, które ma 3,0-3,5 cm szerokości i ma 3 zęby na wierzchołku. Prętosłup ma 7-8 cm długości i 2,5-3,0 cm szerokości powyżej środka. Zwisająca kapsuła o 10-11 cm długości z 9 podłużnymi rowkami jest zielona z małymi, jasnobrązowymi kropkami. S. tigrina var. nigroviolacea ma przeważnie bordowe płatki wewnętrzne i głębsze hypochile.

Tłumaczenie: Mariusz Wójcik


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina o umiarkowanych wymaganiach cieplnych.

Średnia temperatura zimą wynosi w dzień 25-26°C, a w nocy 14-15°C, co daje dobową różnicę rzędu 19-20°C. Wiosna, przy bardzo przejrzystej pogodzie pod koniec okresu suszy, jest najcieplejszą porą roku. Średnia temperatura dnia wiosną wynosi od 24 to 27°C, a nocy od 11-15°C, z amplitudą dobową wzrastającą do 13°C. 

Światło:

25000-35000 luksów. Światło powinno być filtrowane i rozproszone, a rośliny nie powinny być bezpośrednio wystawione na działanie słońca w godzinach południowych. Hodowcy podają, że większość Stanhopei niechętnie kwitnie przy niedostatecznej ilości światła, lecz przy zbyt silnym oświetleniu liście mają skłonność do poparzeń i żółknięcia. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza. 

Podlewanie:

W okresie od późnej wiosny do jesieni opady deszczu są umiarkowane do obfitych. Ich ilość następnie gwałtownie spada i następuje okres 5-6 miesięcy suszy trwającej aż do początków wiosny. Uprawiane rośliny powinny być obficie nawadniane w okresie aktywnego wzrostu, ale ich korzenie muszą szybko obeschnąć po podlaniu, a podłoże wokół nich nigdy nie może być rozłożone ani rozmokłe. Gdy na jesieni nowe przyrosty osiągną dojrzałość, a kwitnienie zakończyło się, ilość wody należy radykalnie zmniejszyć. 

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Wielu hodowców preferuje stosowanie zrównoważonego nawozu przez cały rok, ale są i tacy, którzy od wiosny do połowy lata stosują nawóz o zwiększonej zawartości azotu, a następnie, późnym latem i jesienią, zaczynają stosować nawóz o większej zawartości fosforu. 

Podłoże:

Stanhopee uprawiane są zwykle na podkładkach lub w wiszących koszach, ponieważ jest to niezbędne w wypadku zwisających kwiatostanów, które pojawiają się u podstawy pseudobulwy i rosną bezpośrednio w dół. Wydaje się, że rośliny najlepiej rosną i najwygodniej jest je uprawiać, jeżeli są one przytwierdzone do płatów paproci drzewiastej. Zamocowane rośliny wymagają jednak wysokiej wilgotności i co najmniej codziennego podlewania latem, a nawet może być konieczne kilkakrotne podlewanie w ciągu dnia, jeśli pogoda jest sucha i bardzo gorąca. Wiele osób uważa, że zapewnienie wysokiej wilgotności tak zamocowanym roślinom jest trudne, więc często są one uprawiane w koszykach z drutu o dużych oczkach wymoszczonych mchem torfowcem i wypełnionych luźnym, szybko przesychającym podłożem. Hodowcy zwracają uwagę na to, że podłoże powinno zachowywać wilgotność, lecz nie może być mokre, ponieważ korzenie muszą stosunkowo szybko wyschnąć po podlewaniu. Przesadzanie lub podział rośliny powinny być wykonywane, gdy rozpocznie się wzrost nowych korzeni. Pozwala to roślinom zaaklimatyzować się w stosunkowo krótkim czasie i dostarcza im najmniej stresu. 

Wilgotność powietrza:

Dane dotyczące średnich temperatury z tych rejonów nie są dostępne, lecz dane pochodzące z najbliższych stacji meteorologicznych wskazują, że wilgotność wynosi około 70-75% przez większość roku, a pod koniec zimy i na początku wiosny spada do około 50%. 

Okres spoczynku:

Średnia temperatura zimą wynosi w dzień 21°C, w nocy 9-10°C, z amplitudą dobową 11-12°C. Zimą opady deszczu w środowisku naturalnym są niskie, lecz ilość dostępnej wilgoci w postaci rosy i nocnej mgły jest przypuszczalnie wyższa niż na to wskazują dane z tablic klimatycznych. Dlatego w zimie podlewanie uprawianych roślin powinno być ograniczone, lecz nie wolno pozwolić, aby pozostawały suche przez dłuższy czas. Sporadyczne zamgławianie pomiędzy niezbyt częstym podlewaniem powinno zaspokoić wymagania tych roślin podczas sezonu suszy. Przez około miesiąc należy podlewanie ograniczyć jedynie do sporadycznego  zamgławiania, które zapobiegnie zbytniemu wysuszeniu rośliny. Nawożenie powinno być zredukowane lub wyeliminowane aż do momentu pojawienia się wiosną nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania.