Podłoża dla gatunków z rodzaju Paphiopedilum


Powrót do katalogów i informacji      Dla początkujących        Storczyki od A do Z        Rok w orchidarium      Porady

 

AnTec Laboratory - Bob & Lynn Wellenstein (tłumaczenie Grażyna Siemińska)

Bardzo często pada pytanie: "Podobno Paphiopedila lubią wapń. Czy powinno się go więc dodawać do podłoża?". Jak to bywa z wieloma prostymi pytaniami, nie ma jednej prostej odpowiedzi.

Ludzie często patrzą na Paphiopedila jako na grupę bardzo podobnych roślin, ale przecież występują one na tak rozległym obszarze, że trudno podać ogólne przepisy dotyczące ich uprawy. Wiele gatunków Paphiopedilum rośnie na skałach wapiennych lub w ich pobliżu, ale co najmniej tyle samo gatunków nie rośnie w takich warunkach i wiele z nich właśnie będzie źle rosnąć przy wyższym pH i dodatku wapnia/magnezu, tak więc najważniejsze jest wiedza o tym, które Paphiopedila mają w naturze kontakt z wapniem. Jak bardzo Paphiopedilum jest wapnolubne można do pewnego stopnia wywnioskować z warunków, w jakich występują w naturze. Korzenie niektórych z nich mogą mieć bezpośredni kontakt ze skałą. Inne mogą rosnąć w nagromadzonych szczątkach roślinnych lub w glebie pochodzącej z erozji skał, a jeszcze inne, mimo że rosną w ściółce liściowej lub w humusie zgromadzonym w pęknięciach lub szczelinach skał, mogą mieć kontakt z wapniem, zwłaszcza gdy rosną na stromych zboczach i klifach, gdzie spływająca woda zawierająca te domieszki zanosi je do ściółki lub humusu. Rośliny rosnące na dnie lasu, na szybko gromadzącej się ściółce liściowej mogą prawie nie mieć kontaktu z dużo niżej położonym wapiennym podłożem. Inne tylko czasami mogą mieć kontakt z wapieniem (np. Paph. lowii, będący typowym epifitem) i w uprawie nie traktujemy ich jako wapnolubne. Nie ustalono, czy wymagania dotyczą zwiększenia ilości wapnia i magnezu, czy tylko wynikającego z tego wyższego pH, czy wszystkich tych czynników razem, ale na podstawie wyników badań wierzymy, że dla bardzo wapnolubnych gatunków dodatek dolomitowego wapienia jest konieczny do długiego, zdrowego wzrostu rośliny. Kilka gatunków lubi też obecność serpentynu, który jest zasadowym krzemianem magnezu, żelaza, glinu, niklu, cynku i manganu, i dla ich wzrostu także korzystne jest bardziej zasadowe pH.

Decyzja, czy dodawać wapń czy nie, zależy także od nawozów i stosowanej do podlewania wody. Jeżeli mamy do czynienia z twardą wodą o wysokim pH, to dalsze zasilanie może być wręcz szkodliwe. Używane podłoże również gra tu rolę. Uważamy, że w podłożu stosowanym do kolekcji różnych Paphiopedilów powinna być przynajmniej część kory, co daje w rezultacie lekko kwaśną masę główną. Uważamy też, że dla takiej mieszanej kolekcji najlepszym schematem będzie podlewanie czystą wodą z dodatkiem zrównoważonego nawozu zawierającego ok. 40 ppm wapnia i 20 do 30 ppm magnezu, z pH w zakresie 6,2 do 6,6. To zaspokoi potrzeby niewapnolubnych Paphiopedilów (należy zaznaczyć, że jest kilka gatunków, które będą wymagać nawet jeszcze niższego poziomu wapnia, choć te są mniej popularne). Dla gatunków wapnolubnych dodamy wtedy, zwykle jako warstwę wierzchnią w doniczce, pokruszone muszle ostryg, tabletki dolomitowego wapienia lub kawałki dolomitu. Drobne kawałki lub nawet mikrocząstki dolomitowego wapienia są korzystne dla szybkiej poprawy warunków, ale należy je stosować częściej, jeżeli nie idzie za tym właściwe nawożenie. Uważamy także, że lepiej jest ten dodatek stosować na wierzchu podłoża niż mieszać z całą masą, bo wtedy możemy obserwować, czy uległ on już wyczerpaniu i ewentualnie zastosować ponownie.

Często słyszy się sprzeczne poglądy odnośnie dodawania substancji wapiennych, ale po ich przebadaniu można stwierdzić, że zwykle są one spowodowane nieodpowiednim lub niewłaściwym użyciem. Niedawno na jednym z internetowych forów ktoś napisał, że jego Paphiopedilum delenatii źle rósł, dopóki nie dodał wapienia, a ktoś inny napisał, że widział w szkółce wiele roślin delenatii pokrytych wapieniem i w bardzo złym stanie. No cóż, mimo że ten gatunek został zaliczony do sekcji parvisepalum, to jednak nie jest on gatunkiem wapnolubnym. Ta pierwsza osoba, która widziała poprawę, mogła podlewać wodą kwaśną lub o bardzo małej zawartości wapnia lub magnezu i w takim przypadku mogło to spowodować polepszenie wzrostu. Natomiast w drugim przypadku rośliny były prawdopodobnie w złej kondycji przed dodaniem wapienia i jest mało prawdopodobne, że ten dodatek im pomoże, a co najwyżej szybciej je uśmierci.

Warto pamiętać, że podłoże na bazie kory o odczynie lekko alkalicznym będzie się trochę szybciej rozkładać.


Podłoża dla poszczególnych gatunków Paphiopedilum

 

Podrodzaj Parvisepalum
Gatunek
Wapnolubny
Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
armeniacum tak litofit, epifit humusowy/ściółkowy
7,48 - 7,86
Strome wapienne zbocza skierowane na północ
delenatii nie epifit humusowy/ściółkowy
kwaśne
Omszałe szczeliny na stromych granitowych klifach skierowane na południe lub południowy wschód
malipoense tak epifit humusowy/ściółkowy
7,47
W cienkiej warstwie gleby i ściółki liściowej na północnych prawie pionowych, krasowych, wapiennych klifach i stromych wzgórzach 
micranthum tak epifit humusowy/ściółkowy
6,99 - 7,05
Na północnych, stromych krasowych, wapiennych grzbietach blisko szczytów, w szczelinach w cienkiej warstwie gleby, w mchach i w ściółce liściowej
emersonii tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Szczeliny w północnych klifach wapiennych, w glinie, piasku, wapiennej glebie lub na wapiennych skałach
         
Podrodzaj Brachypetalum      
Gatunek Wapnolubny Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
bellatulum tak epifit humusowy/ściółkowy   Pęknięcia i szczeliny w wapiennych skałach w cienkiej warstwie ściółki liściowej i mchu
concolor tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit
7,2 - 8,0
W pęknięciach i szczelinach skał wapiennych w lekkim humusie
godefroyae tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   W zagłębieniach i szczelinach w wapieniach wypełnionych humusem i ściółką liściową
niveum tak epifit humusowy/ściółkowy   Pęknięcia w pionowych skałach wapiennych, gdzie zbiera się humus
         
Podrodzaj Paphiopedilum      
         
Sekcja Coryopetalum      
Gatunek Wapnolubny Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
philippinense tak epifit humusowy, litofit   Otwarte stanowiska na wapiennych klifach, wzgórzach i grzbietach, na rumowiskach wapiennych skał
randsii nie epifit humusowy, epifit   Rozkładające się listowie pod drzewami, także epifityczny tryb życia
sanderianum tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Pionowe północno-wschodnie lub wschodnie klify wapienne
kolopakingii   epifit humusowy/ściółkowy, litofit   W mchu na skałach
stonei tak litofit   Na pionowych klifach wapiennych
adductum   epifit humusowy    
glanduliferum tak epifit humusowy, epifit   Korzenie w powierzchniowym humusie i glebie ze zwietrzałych wapieni, rzadko epifitycznie
wilhelminae tak epifit humusowy, litofit   Na trawiastych zboczach wzgórz w gliniastej glebie na podłożu wapiennym lub wapiennym rumowisku
rothschildianum nie epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Występy skalne na stromych zboczach bardzo zasadowych skał (serpentyn)
supardii tak epifit humusowy/ściółkowy   Na skałach wapiennych w ściółce wypełniającej zagłębienia
         
Podrodzaj Paphiopedilum      
         
Sekcja Pardalopetalum      
Gatunek Wapnolubny Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
haynaldianum rzadko epifit humusowy/ściółkowy, litofit, rzadko epifit   W humusie na serpentynowych klifach, czasem epifitycznie (Fowlie). Na granitowych głazach i na wzgórzach wapiennych (Birk)
lowii rzadko epifit, rzadko litofit   Na konarach i gałęziach drzew lub w humusie wypełniającym zagłębienia w skałach, zwłaszcza wapiennych
parishii nie epifit   Na gałęziach pokrytych mchem
dianthum tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Niewielkie północne klify i skały, wapienne urwiska
         
Podrodzaj Paphiopedilum      
         
Sekcja Cochlopetalum      
Gatunek Wapnolubny Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
glaucophyllum tak litofit
8
Strome wapienne klify z sączącą się wodą
liemianum tak litofit   Na korzeniach drzew rosnących na wapieniach
primulinum tak epifit humusowy, litofit   Humus na wapiennych wzgórzach.
      Na otaczających wapieniach skierowanych na północ.
victoria-mariae nie litofit
4,5
Strome wilgotne klify zbudowane z wulkanicznych skał andezytowych
victoria-reginae tak litofit   Zbocza klifów wapiennych pokryte mchem
         
Podrodzaj Paphiopedilum      
         
Sekcja Paphiopedilum      
Gatunek Wapnolubny Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
hirsutissimum tak litofit, epifit
7.0 - 7.86
Pionowe lub prawie pionowe klify wapienne skierowane na północ i na wschód
charlesworthii tak epifit humusowy, litofit   Wapienne wzgórza i klify, korzenie przyrastające do skał
helenae tak epifit humusowy, litofit   Wapienne wzgórza i klify, korzenie przyrastające do skał
insigne tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Dolomitowe wapienie w okolicach wodospadów
barbigerum tak epifit humusowy/ściółkowy   Północne klify u podstawy wapiennych gór krasowych
exul tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Przyczepia się korzeniami do stromych wapiennych klifów lub w niszach wypełnionych humusem
henryanum nie epifit humusowy   Północne strome zbocza i klify
gratrixianum nie epifit humusowy   Pionowe urwiska riolitowe
villosum nie epifit, litofit   Rośnie w dużych kępach na konarach i gałęziach drzew, rzadko jako litofit
tigrinum nie epifit humusowy/ściółkowy   Północne skaliste zbocza stromych gór pochodzenia wulkanicznego
druryi nie naziemny   Strome południowo-wschodnie lub południowo-zachodnie skaliste zbocza ze zwietrzałymi skałami i z ubogimi glebami
spicerianum tak epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Na wapiennych skałach i klifach
fairrieanum tak epifit humusowy/ściółkowy   Strome klify, odkryte krystaliczne wapienie, skały w dębowych lasach, żwir wapienny
         
Podrodzaj Paphiopedilum      
         
Sekcja Barbata        
Gatunek Wapnolubny Podłoże/siedlisko
Zmierzone pH podłoża
Uwagi dotyczące siedliska/podłoża
appletonianum nie epifit humusowy   Głęboka liściowa ściółka, na omszałych głazach w górach z piaskowca
bullenianum nie epifit humusowy   Mech, głęboka ściółka liściowa, korzenie mangrowców
hookerae czasem epifit humusowy   Głęboka ściółka liściowa i szczeliny w zwietrzałych wzgórzach z piaskowca. Także wapień.
sangii nie epifit humusowy    
masterianum nie epifit humusowy   Ściółka liściowa na stromych zboczach
papuanum nie epifit humusowy   W glinie między granitowymi skałami
bouganvilleanum nie epifit humusowy   U podstawy skał granitowych
violascens nie epifit humusowy, rzadko epifit   Rośnie w różnych warunkach, od bardzo zasadowych gleb do kwaśnych gleb pochodzenia wulkanicznego
wentworthianum nie epifit humusowy   Lekki włóknisty kompost, głęboka ściółka liściowa
tonsum nie epifit humusowy   Głęboki humus
argus nie epifit humusowy   Gruby mech i głęboka ściółka liściowa
barbatum nie epifit humusowy   Ściółka liściowa
callosum nie epifit humusowy   Ściółka liściowa i omszałe skały
hennisianum nie epifit humusowy   Głęboka ściółka liściowa i humus
fowliei możliwe epifit humusowy   Ściółka liściowa i szczątki roślinne na wapiennych skałach
lawrenceanum możliwe epifit humusowy   Głęboka ściółka liściowa, rzadziej na omszałych wapiennych skałach
dayanum nie epifit humusowy   Ściółka liściowa, skały serpentynowe
ciliolare nie epifit humusowy   Zalesione zbocza
superbiens nie epifit humusowy   Strome bielicowe grzbiety górskie
acmodontum bardzo rzadko epifit humusowy    
javanicum nie epifit humusowy   Ściółka liściowa pomiędzy głazami i nad stromymi brzegami rzek, ściółka w szczelinach między głazami granitowymi
schoseri nie epifit humusowy/ściółkowy, litofit   Ściółka liściowa i szczątki roślinne, humus wypełniający szczeliny skalne, skały pokryte mchem
urbanianum nie epifit humusowy   Głęboka ściółka liściowa i humus pomiędzy skałami
purpuratum nie epifit humusowy   Strome skaliste zbocza, mchy pokrywające nadbrzeża przy strumieniach, głęboka ściółka liściowa
sukhakulii nie epifit humusowy   Piaszczyste, bogate w humus iły
wardii nie epifit humusowy, litofit   Skały i gliniaste strome brzegi rzek
venustum nie epifit humusowy   Skały klifowe nad strumieniami, bogate w humus żleby, strome gliniaste klify, gałęzie drzew pokryte mchem

Powrót do góry strony